Successiebelasting onder druk: komt de grote hervorming nu?

Successiebelasting onder druk: komt de grote hervorming nu?

In Duitsland wordt ieder jaar een ware meevaller aan geld verdeeld via erfenissen en schenkingen. Volgens schattingen vloeit hier ongeveer 400 miljard euro binnen, maar veel erfgenamen hoeven geen cent belasting te betalen. De federale regering duidt nu op een hervorming van de t-online, waarbij de druk toeneemt om gerelateerde kwesties eindelijk aan te pakken. Alleen al in de afgelopen tien jaar zijn 463 erfenissen ter waarde van ruim 100 miljoen euro van eigenaar gewisseld, en in ruim 50% van deze gevallen werd de belasting niet betaald.

Het lijkt erop dat belastingvrijstellingen voor bedrijfseigendommen, boerderijen en aandelen in bedrijven de overheid miljarden kunnen kosten. Volgens het subsidierapport van de federale overheid verliest de staat jaarlijks maar liefst 8,8 miljard euro door deze uitzonderingen. Een omstandigheid die de linkse begrotingshouder Dietmar Bartsch omschreef als de “meest oneerlijke belasting van het land” en opriep tot het dichten van de fiscale mazen.

Paradoxale situatie

Het debat over de successierechten laat een duidelijk zichtbare paradox zien: veel mensen denken dat zij door een mogelijke hervorming getroffen zouden worden, hoewel dit voor de meerderheid nauwelijks het geval is. In Duitsland, waar de top 10% bijna 60% van de totale rijkdom bezit, is het gevoel van een oneerlijke verdeling van de rijkdom voelbaar. ZDF waarschuwt ook voor een groeiend begrotingsgat, zoals voorspeld door minister van Financiën Christian Lindner.

Het onderwerp is explosief en velen pleiten voor een eerlijke successie- en schenkingsbelasting. De hervormingsvoorstellen lopen uiteen: van het afschaffen van bepaalde vrijstellingsregels tot het samenvoegen van successie- en schenkingsrechten tot een levenslange overdrachtsbelasting. Dr. Andrä Gärber van de Friedrich Ebert Foundation ziet hervormingen als de sleutel tot het terugdringen van de welvaartsconcentratie en het versterken van de staatsfinanciën.

Toeslagen en belastingregels

De belastingklassen zijn duidelijk geregeld. Echtgenoten en geregistreerde partners kunnen tot 500.000 euro belastingvrij erven, terwijl kinderen tot 400.000 euro kunnen ontvangen en kleinkinderen zelfs 200.000 euro belastingvrij kunnen ontvangen. Broers en zussen en andere familieleden moeten daarentegen genoegen nemen met een bescheiden 20.000 euro. Niettemin blijft successierechten een gevoelige kwestie, aangezien de tarieven sterk variëren tussen 7% en 50%, afhankelijk van de belastingschijf. Fachanwalt doet verslag van de verschillende belastingklassen en de belastingheffing over geërfde bezittingen als de erflater of erfgenaam in Duitsland woont.

Maar ook de belastingvrijstellingen voor woongebouwen zijn opmerkelijk: echtgenoten kunnen het hele huis erven, terwijl kinderen tot 200 vierkante meter belastingvrij ontvangen. Een regel die volgens critici de concentratie van rijkdom vergroot en familiebedrijven onder druk zet.

De weg naar hervorming

Binnen het politieke landschap zijn de meningen verdeeld. CSU-baas Markus Söder is van mening dat het belastingniveau aan de staten moet worden overgelaten, wat bondskanselier Friedrich Merz als onrealistisch beschouwt. Terwijl sommige politici oproepen tot onmiddellijke actie, waarschuwt de Family Business Foundation dat hogere belastingen de essentie van familiebedrijven in gevaar kunnen brengen. Maar de mogelijke extra jaarlijkse inkomsten van maximaal vijf miljard euro door een hervorming zouden een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de begrotingsstabiliteit.

Of en wanneer deze hervormingen daadwerkelijk zullen plaatsvinden, valt nog te bezien. Maar één ding is duidelijk: de discussie over de successierechten zal ons nog een tijdje bezig houden en heeft de potentie om het politieke landschap te beïnvloeden. De vraag is alleen of je de moed hebt om de noodzakelijke stappen te zetten.