Het Hamburgse Vrijheidsfonds geeft een voorbeeld: 110 mensen vrijgelaten!

Het Hamburgse Vrijheidsfonds geeft een voorbeeld: 110 mensen vrijgelaten!

In Hamburg zorgt een actueel initiatief voor opschudding dat zich fel verzet tegen de strafrechtelijke vervolging van zwartrijders. Zoals T-Online meldt, werd een vrouw uit Hamburg gearresteerd en veroordeeld tot 50 dagen gevangenisstraf omdat ze de boete wegens tariefontduiking niet kon betalen. Ze werd vrijgelaten na slechts zes dagen in de Billwerder-gevangenis nadat het ‘Freedom Fund’-initiatief een bedrag van 440 euro voor haar vrijlating had betaald.

12 juni, ook wel ‘Vrijheidsdag’ genoemd, viel dit jaar op een bijzondere datum: op deze dag werden in totaal 110 mensen vrijgekocht door het initiatief. Het ‘Vrijheidsfonds’ is een belangrijke stem in het debat over de decriminalisering van tariefontduiking en wil graag het controversiële artikel 265a van het Wetboek van Strafrecht afschaffen. De organisatie, die in 2021 werd opgericht, heeft inmiddels 1.396 mensen uit de gevangenis gehaald, waardoor de staatskosten bijna 20 miljoen euro worden bespaard.

Achtergrond van het initiatief

Er wordt geschat dat jaarlijks zo'n 9.000 mensen in Duitsland in de gevangenis belanden omdat ze de boetes voor tariefontduiking niet kunnen betalen. Vooral mensen met bescheiden financiële omstandigheden worden vaak getroffen: volgens onderzoeken is 87 procent van de getroffenen werkloos en heeft 15 procent geen vast adres. Velen kampen ook met psychische of lichamelijke ziekten. In een open brief van 128 wetenschappers wordt opgeroepen tot het schrappen van paragraaf 265a en wordt gewezen op de sociale onrechtvaardigheid die voortvloeit uit de criminalisering van tariefontduiking.

Ook in de Bondsdag wint de discussie over de hervorming van het strafrecht aan kracht. Op 26 januari 2023 behandelde de Bondsdag wetsontwerpen en moties van de parlementaire fractie Die Linke over het strafrechtbeleid. Deze omvatten niet alleen de decriminalisering van tariefontduiking, maar ook de afschaffing van de vervangende gevangenisstraf. De Bondsdag heeft de aanvragen doorverwezen naar de Commissie Juridische Zaken, die op brede belangstelling kon rekenen.

Reacties en ontwikkelingen in andere steden

Terwijl de Hamburg Transport Association (HVV) zich uitsprak tegen decriminalisering, kiezen sommige andere steden voor een andere aanpak. Bremerhaven, Keulen en Münster hebben bijvoorbeeld al besloten geen strafrechtelijke vervolging meer in te dienen wegens vermissing van tickets. Het argument in Bremen zegt bijvoorbeeld dat de inspanning die gepaard gaat met strafrechtelijke vervolging niet in verhouding staat tot de financiële verliezen die mensen die door armoede getroffen zijn, moeten dragen.

Steden als Bonn en Potsdam hebben zelfs maatregelen genomen om tariefontduiking niet langer als een vermijdbare misdaad te behandelen. Deze ontwikkelingen laten een trend zien waarbij steeds meer gemeenten vertrouwen op alternatieve benaderingen om het probleem van tariefontduiking op te lossen. “Freedom Fund” benadrukt dat er uiteindelijk een politieke oplossing nodig is om het probleem duurzaam aan te pakken en te stoppen met het verder criminaliseren van mensen.

De discussie over tariefontduiking en de juridische gevolgen ervan blijft spannend en laat zien hoe belangrijk sociale initiatieven en politieke beslissingen zijn voor de levens van duizenden getroffenen. De initiatieven pleiten niet alleen voor de rechten van degenen die in moeilijke omstandigheden leven, maar roepen ook op tot een heroverweging van de jurisprudentie en een eerlijkere behandeling van sociaal achtergestelde mensen. De weg naar het decriminaliseren van tariefontduiking is nog lang, maar initiatieven als het ‘Freedom Fund’ zetten een grote stap in de goede richting.